Leczenie nowotworów może powodować zmiany w skórze i paznokciach. Chociaż problemy skórne spowodowane radioterapią i chemioterapią są często łagodne, mogą stać się uciążliwe i wpływać na jakość życia pacjentów
1,2
. Czym jednak są chemioterapia i radioterapia? Jakie są skutki uboczne tych zabiegów na skórze? I jak dbać o skórę, by ograniczyć ich występowanie?
pacjentów onkologicznych jest leczonych radioterapią
pacjentów onkologicznych leczonych radioterapią może skarżyć się na rumień skórny
Spis treści
Chemioterapia to leczenie farmakologiczne, którego celem jest zatrzymanie wzrostu komórek nowotworowych . Metoda ta polega na zabijaniu tych komórek albo uniemożliwienie ich namnażania 3 .
Środki stosowane w chemioterapii mogą być podawana doustnie, przez wstrzyknięcie lub w postaci infuzji, bądź też nakładane na skórę, w zależności od protokołu wybranego ze względu na rodzaj i stadium nowotworu. Chemoterapia może być łączona z innymi metodami leczenia, takimi jak chirurgia, radioterapia lub terapia biologiczna 3 . Nie należy mylić jej z innymi metodami, takimi jak terapia celowana, hormonoterapia czy immunoterapia 4 .
Chemioterapia działa na cykl komórkowy. Za każdym razem, gdy nowa komórka dzieli się, aby stworzyć dwie w pełni funkcjonalne komórki potomne, przechodzi przez proces obejmujący serię faz zwaną cyklem komórkowym. Leki stosowane w chemioterapii celują w komórki na różnych etapach cyklu komórkowego.
Komórki nowotworowe mają tendencję do szybszego dzielenia się i tworzenia komórek potomnych, co czyni je głównym celem chemioterapii. Niestety leki stosowane w ramach tej metody nie odróżniają zwykłych komórek od nowotworowych. Zdrowe komórki są więc uszkadzane w takim samym stopniu, co komórki chore – pojawiają się wówczas skutki uboczne 4 .
Radioterapia to leczenie, które wykorzystuje promieniowanie radioaktywne do niszczenia komórek nowotworowych. Mechanizm działania sprowadza się do zapobiegania namnażaniu komórek nowotworowych 5 . Jest to leczenie nowotworów o charakterze lokoregionalnym, czyli działa tylko na ograniczony obszar ciała 6 . Jeden na dwóch pacjentów leczonych z powodu nowotworu poddaje się radioterapii na jakimś etapie leczenia 5 .
Podczas napromieniania guza nie sposób nie napromieniować, choćby częściowo, otaczających go tkanek, a tym samym nie uszkodzić zdrowych komórek. Dotyczy to również radioterapii zewnętrznej, w której promieniowanie przechodzi przez zdrową tkankę, taką jak skóra 7 .
Skutki uboczne chemioterapii i radioterapii są wielorakie ze względu na brak swoistości komórek objętych tym leczeniem. W rzeczywistości działają one na zdrowe komórki prawie tak samo jak na komórki nowotworowe.
Nie omija to skóry – niektóre rodzaje chemioterapii mogą powodować przejściowe zmiany skórne
8
:
suchość
, przebarwienia, zwiększoną wrażliwość na światło, a w szczególności na promienie słoneczne, zaczerwienienie, ból, świąd.
Chemioterapia może również sprawić, że paznokcie staną się łamliwe, popękane lub zaczną się łuszczyć, a skórki powodować ból 1,8 .
Radioterapia może powodować suchość i łuszczenie skóry w okolicy ciała poddawanej działaniu promieniowania.
Objawom tym może towarzyszyć świąd (swędzenie) i zaczerwienienie.
Skóra wygląda jak mocno poparzona słońcem, ale może być też opuchnięta lub obrzmiała
1
. Stan ten znany jest jako
popromienne zapalenie skóry
lub
porentgenowskie uszkodzenie skóry
. Objawy pojawiają się zwykle 1–2 tygodnie po rozpoczęciu leczenia
9
. Szacuje się, że u 95% pacjentów poddawanych radioterapii rozwinie się jakaś forma
popromiennego zapalenia skóry
, w tym rumień (zaczerwienienie) lub złuszczanie
10
.
W większości przypadków profilaktyka jest najlepszym sposobem radzenia sobie z problemami skórnymi 2 związanymi z chemioterapią lub radioterapią.
Proste kroki i codzienna pielęgnacja skóry zminimalizują skutki uboczne wywołane chemioterapią i rozwojem popromiennego zapalenia skóry 15 :
W razie wątpliwości jak najszybciej skonsultuj się z onkologiem lub lekarzem pierwszego kontaktu.
Profilaktyka pomoże Ci uniknąć zmian skórnych po chemioterapii lub radioterapii 2 . Obejmuje codzienne odżywianie i nawilżanie skóry oraz prawidłową higienę 2 .
Dexeryl oferuje pielęgnacyjne produkty zmiękczające skórę i specjalnie opracowane środki czyszczące.
Może być stosowany w celu ochrony skóry i zmniejszenia objawów suchości.
Zawiera trzy aktywne składniki.
Odkryj gamę produktów DEXERYL
Źródła: