Jak osoby z nowotworem powinny dbać o swoją skórę?

Co to jest chemioterapia? 

Chemioterapia to leczenie farmakologiczne, którego celem jest zatrzymanie wzrostu komórek nowotworowych . Metoda ta polega na zabijaniu tych komórek albo uniemożliwienie ich namnażania ³ .

Środki stosowane w chemioterapii mogą być podawana doustnie, przez wstrzyknięcie lub w postaci infuzji, bądź też nakładane na skórę, w zależności od protokołu wybranego ze względu na rodzaj i stadium nowotworu. Chemoterapia może być łączona z innymi metodami leczenia, takimi jak chirurgia, radioterapia lub terapia biologiczna ³ . Nie należy mylić jej z innymi metodami, takimi jak terapia celowana, hormonoterapia czy immunoterapia ⁴ . ​

Chemioterapia działa na cykl komórkowy. Za każdym razem, gdy nowa komórka dzieli się, aby stworzyć dwie w pełni funkcjonalne komórki potomne, przechodzi przez proces obejmujący serię faz zwaną cyklem komórkowym. Leki stosowane w chemioterapii celują w komórki na różnych etapach cyklu komórkowego. ​

Komórki nowotworowe mają tendencję do szybszego dzielenia się i tworzenia komórek potomnych, co czyni je głównym celem chemioterapii. Niestety leki stosowane w ramach tej metody nie odróżniają zwykłych komórek od nowotworowych. Zdrowe komórki są więc uszkadzane w takim samym stopniu, co komórki chore – pojawiają się wówczas skutki uboczne ⁴ . ​

Co to jest radioterapia? 

Radioterapia to leczenie, które wykorzystuje promieniowanie radioaktywne do niszczenia komórek nowotworowych. Mechanizm działania sprowadza się do zapobiegania namnażaniu komórek nowotworowych ⁵ . Jest to leczenie nowotworów o charakterze lokoregionalnym, czyli działa tylko na ograniczony obszar ciała ⁶ . Jeden na dwóch pacjentów leczonych z powodu nowotworu poddaje się radioterapii na jakimś etapie leczenia ⁵ . ​

Istnieje kilka rodzajów radioterapii ⁵ : ​

• Radioterapia zewnętrzna : promienie są kierowane na okolice ciała, które mają być poddane leczeniu i przenikają przez skórę, aby dotrzeć do komórek nowotworowych. ​
• Brachyterapia : źródło promieniowania radioaktywnego jest w bezpośrednim kontakcie z okolicą poddawaną leczeniu.
• Radioterapia metaboliczna : pierwiastki promieniotwórcze są połykane doustnie lub podawane dożylnie.

Podczas napromieniania guza nie sposób nie napromieniować, choćby częściowo, otaczających go tkanek, a tym samym nie uszkodzić zdrowych komórek. Dotyczy to również radioterapii zewnętrznej, w której promieniowanie przechodzi przez zdrową tkankę, taką jak skóra ⁷ . ​

Wpływ chemioterapii na skórę

Nie omija to skóry – niektóre rodzaje chemioterapii mogą powodować przejściowe zmiany skórne ⁸ :
suchość , przebarwienia, zwiększoną wrażliwość na światło, a w szczególności na promienie słoneczne, zaczerwienienie, ból, świąd.

Chemioterapia może również sprawić, że paznokcie staną się łamliwe, popękane lub zaczną się łuszczyć, a skórki powodować ból ^1,8 .

Jak dbać o skórę podczas chemioterapii lub radioterapii? 

W większości przypadków profilaktyka jest najlepszym sposobem radzenia sobie z problemami skórnymi ²  związanymi z chemioterapią lub radioterapią. ​

Proste kroki i codzienna pielęgnacja skóry zminimalizują skutki uboczne wywołane chemioterapią i rozwojem popromiennego zapalenia skóry ¹⁵  : 

• Unikaj produktów, które działają drażniąco na skórę . Są to m.in. środki czyszczące zawierające mydło i wszystkie produkty zapachowe ²
• Delikatnie osuszaj skórę, poklepując ją ręcznikiem, a nie pocierając.
• Co najmniej dwa razy dziennie, 15 minut po wzięciu prysznica, stosuj specjalnie opracowany preparat zmiękczający , który prawidłowo i trwale nawilży skórę ² . Środek ten powinien być stosowany przed lub po sesji radioterapii (co najmniej cztery godziny przed rozpoczęciem).