Rybia łuska – przyczyny, objawy i pielęgnacja

Rybia łuska to przewlekła i rzadka choroba genetyczna powodująca suchość skóry, która zaczyna przypominać rybią łuskę. Często określana również jako ichtioza, ma różne postacie, od łagodnych odmian po niezwykle ciężkie przypadki. Bez względu na to, rybia łuska stanowi wyzwanie zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy zajmujących się jej leczeniem i pielęgnacją. W poniższym artykule poznamy przyczyny, objawy, diagnostykę oraz metody terapii tej złożonej choroby, aby lepiej ją zrozumieć specyfikę i wesprzeć osoby cierpiące na nią.

Jakie są najczęstsze objawy rybiej łuski?

Pochodzący z greki termin "ichtioza" wywodzi się od słowa „ichthus”, które oznacza rybę, co nawiązuje do charakterystycznego wyglądu skóry przypominającego rybie łuski. Ichtioza to schorzenie dermatologiczne, które objawia się:

●       wyjątkowo suchą i szorstką skórą,

●       intensywnym łuszczeniem się naskórka, tworzącym drobne płatki,

●       hiperkeratozą, czyli pogrubieniem warstwy skóry, Hiperkeratozą, czyli nadmiernym rogowaceniem skóry

●       rogowaceniem mieszków,

●       pęknięciami naskórka.

Stopień nasilenia objawów może być różny, a najbardziej dotknięte są zazwyczaj: górna część ciała, ręce i nogi, choć objawy mogą występować na całym ciele. Ichtioza jest chorobą przewlekłą, co oznacza, że jej symptomy utrzymują się przez długi czas.  Objawy rybiej łuski mogą się nasilać lub ulegać poprawie w zależności od pory roku lub czynników środowiskowych.

Etiologia rybiej łuski - o czym warto wiedzieć?

W większości przypadków ichtioza jest chorobą o podłożu genetycznym, co oznacza, że jest dziedziczna i pojawia się we wczesnym dzieciństwie.

Jakie są odmiany rybiej łuski? Gdzie występuje rybia łuska?

W zależności od sposobu dziedziczenia oraz lokalizacji mutacji genetycznej wyróżnia się kilka podstawowych postaci rybiej łuski:

Rybia łuska zwykła

Jest to najczęściej diagnozowana postać choroby. Charakteryzuje się pojawieniem się pierwszych objawów w okresie niemowlęcym, najczęściej między 3. a 12. miesiącem życia. Zmiany skórne mają postać drobnych, białych łusek, zlokalizowanych głównie na tułowiu, kończynach oraz w okolicach zgięć stawowych. Często współistnieją z rogowaceniem mieszkowym.

Rybia łuska sprzężona z płcią

Ta odmiana choroby występuje wyłącznie u mężczyzn, a kobiety mogą być jedynie nosicielkami uszkodzonego genu. Objawy pojawiają się już w pierwszych 3 miesiącach życia i przyjmują postać rozległych, grubych, ciemnych łusek pokrywających całe ciało. Choroba ta może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zaburzenia wzroku, słuchu czy układu nerwowego.

Rybia łuska jeżasta

Charakteryzuje się obecnością dużych, brodawkowatych zmian skórnych, które mogą występować na różnych obszarach ciała. Wyróżnia się kilka podtypów tej odmiany, różniących się nasileniem objawów oraz lokalizacją zmian.

Wrodzona erytrodermia ichtiotyczna

Jest to najcięższa i najrzadsza postać rybiej łuski, występująca u 1 dziecka na 1 milion dzieci. Noworodek rodzi się owinięty w napięte, błyszczące błony, które stopniowo ustępują miejsca grubym, twardym łuskom pokrywającym całe ciało. Zmianom skórnym często towarzyszą zniekształcenia twarzy oraz poważne powikłania ze strony innych narządów.

Inne odmiany, o których warto wspomnieć:

●       Ichtioza płytkowa - jest to znacznie rzadsza forma, wyróżniająca się dużymi plamami na całym ciele, które są pokryte grubymi, brązowymi łuskami. Te łuski przypominają laminowane paski papieru.

●       Ichtioza arlekinowa - najcięższa i najrzadsza postać ichtiozy wrodzonej, występująca u 1 na milion dzieci. Noworodki rodzą się z napiętą, błyszczącą warstwą skóry, która stopniowo ustępuje miejsca dużym, grubym, prążkowanym i twardym łuskom pokrywającym całe ciało.

●       Ichtioza nabyta - ta forma zwykle rozwija się w wieku dorosłym i może mieć charakter uogólniony lub miejscowy. Objawia się cienką, suchą i szorstką skórą pokrytą łuskami, bez towarzyszącego świądu.

Diagnostyka rybiej łuski - co warto wiedzieć?

Diagnostyka rybiej łuski opiera się na wizualnej ocenie objawów przez lekarza, przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu medycznego oraz badaniach molekularnych. Diagnostyka rybiej łuski opiera się na klinicznej ocenie objawów przez lekarza, przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu medycznego oraz badaniach molekularnych.

Pielęgnacja - o czym warto pamiętać?

Pielęgnacja skóry stanowi uzupełnienie leczenia zaleconego przez dermatologa. Rybia łuska powoduje uszkodzenie bariery skórnej, dlatego codzienne stosowanie emolientów jest niezwykle ważne. Skórę należy nawilżać co najmniej dwa razy dziennie oraz po każdej kąpieli lub prysznicu. Emolienty powinny być odpowiednie dla potrzeb skóry wrażliwej i atopowej.

DEXERYL Emolient krem to idealny wybór do ochrony skóry i leczenia objawów suchości, w tym u osób z ichtiozą. Ten krem zawiera glicerynę, która intensywnie nawilża skórę, oraz wazelinę i parafinę, które pełnią funkcję ochronną. Krem jest dedykowany leczeniu objawów i dolegliwości związanych z suchością skóry (kserozą), szczególnie w różnych stanach dermatologicznych, takich jak atopowe zapalenie skóry czy rybia łuska, oraz w przypadku rumienia wywołanego radioterapią.

To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.

Producent: Pierre Fabre Medicament Francja

Dystrybutor: Pierre Fabre Dermo-Cosmetique Polska Sp. z o.o

Olejek do mycia Dexeryl delikatnie oczyszcza, łagodzi i regeneruje skórę suchą oraz bardzo suchą, a także wspiera ochronę bariery skórnej. Dzięki gładkiej i płynnej konsystencji jest przyjemny w aplikacji i łatwy do spłukania. Zawiera glicerynę o właściwościach nawilżających oraz kwas glicyretynowy o właściwościach kojących.

Podsumowując, rybia łuska to złożona choroba skórna, która wymaga regularnej i starannej pielęgnacji. Stosowanie odpowiednich emolientów jest ważne dla utrzymania nawilżenia i ochrony skóry, co znacząco poprawia komfort życia osób dotkniętych tą chorobą.

Regularna i systematyczna pielęgnacja pozwala skutecznie minimalizować nasilenie objawów skórnych u chorych z rybią łuską