Postępowanie z egzemą u dzieci

Najczęstsze miejsca występowania zmian wywołanych egzemą u niemowląt¹ ² ³

Typowe miejsca występowania atopowego zapalenia skóry u niemowląt obejmują:

• Twarz, w szczególności policzki, podbródek i czoło.
• Skóra głowy 
• Okolice zgięcia kolan i łokci.
• Przedni fałd szyjny i okolice za uszami, często wykazujące pęknięcia skóry i sączenie.

Egzema u niemowląt zazwyczaj nie występuje na dłoniach, podeszwach stóp, nosie i okolicach pieluszkowych. Umiejscowienie zmian może być różna u różnych niemowląt, a wraz z wiekiem często zmienia lokalizację w kierunku okolic zgięć kończyn, takich jak wewnętrzna strona łokci i kolan. 
 

Pojawienie się atopowego zapalenia skóry u niemowlątwynika z jednoczesnego występowania czynników genetycznych, immunologicznych i środowiskowych.

Czynniki genetyczne

Egzema ma podłoże genetyczne. Badania wskazują, że jeśli jedno z rodziców cierpi na choroby atopowe, w tym egzemę, ryzyko wystąpienia tej choroby u dziecka jest większe o 50-70%. Kluczowe dla zachowania zdrowej skóry są geny odpowiedzialne za produkcję filagryny, białka niezbędnego do utrzymania integralności bariery ochronnej skóry. 

U niemowląt z egzemą niedobór tego białka i wynikająca z niego utrata naturalnego płaszcza hydrolipidowego może prowadzić do zwiększonej utraty wody przez skórę. To zaburzenie funkcji bariery ochronnej skórysprawia, że skóra jest sucha i bardziej wrażliwa na substancje alergizujące, wywołując reakcje zapalne.

Zaburzenia układu odpornościowego

Niemowlęta cierpiące na atopowe zapalenie skóry cechuje nadreaktywny układ odpornościowy. Charakteryzuje się on wytwarzaniem nadmiernej ilości przeciwciał IgE w odpowiedzi na powszechnie występujące alergeny środowiskowe.

Zewnętrzne czynniki wyzwalające 

Czynniki środowiskowe mają kluczowe znaczenie zarówno dla wystąpienia, jak i nasilenia atopowego zapalenia skóry u niemowląt. Powszechne w codziennym życiu czynniki drażniące, takie jak mydło, detergenty, substancje zapachowe i wełna, wraz z wahaniami temperatury, mogą nasilać objawy egzemy. Niektóre alergeny pokarmowe mogą wywoływać lub nasilać egzemę u niemowląt. Narażenie na zanieczyszczenie powietrza i dym tytoniowy również przyczynia się do ryzyka rozwoju egzemy. 

Kluczowe znaczenie dla zapobiegania zaostrzeniom egzemy u dziecka ma wdrożenie rutyny pielęgnacyjnej.

Postępowanie terapeutyczne z egzemą u dzieci 

Aby ogarniczyć podrażnienia skóry, stosuj następujące środki: 

1. Odpowiednie produkty do kąpieli: stosuj niezawierające mydła preparaty myjące o neutralnym pH i odpowiednim poziomie lipidów. Zasadowe mydła mogą być zbyt silne dla delikatnej skóry niemowlęcia.

2. Umiarkowana temperatura wody: staraj się używać letniej wody, najlepiej o temperaturze od 27 do 30°C, aby chronić skórę dziecka.

3. Krótki czas trwania kąpieli: kąpiel powinna trwać krótko, około 5 minut, aby nie wysuszać skóry. Pomóc w zatrzymaniu wilgoci mogą olejki do kąpieli przeznaczone dla niemowląt.

4. Delikatne oczyszczanie: Skórę dziecka oczyszczaj delikatnie, aby usunąćbrud i zanieczyszczenia.

5. Delikatne osuszanie i aplikacja emolientu: Osuszaj skórę dziecka miękkim ręcznikiem i nakładaj emolient, gdy skóra jest jeszcze wilgotna, aby zatrzymać wilgoć.

6. Właściwe warunki w domu: staraj się utrzymywać w mieszkaniu optymalną wilgotność i stałą temperaturę około 18°C. Chroń dziecko przed dymem tytoniowym i znanymi alergenami, dbając o odpowiednią cyrkulację powietrza.

7. Unikanie kontaktu z czynnikami drażniącymi: wybieraj odzież bawełnianą i unikaj wełny i włókien syntetycznych. Dokładnie płucz ubrania i unikaj zapachowych płynów do płukania tkanin. 

Jak zapobiegać drapaniu 

Te metody mogą pomóc złagodzić swędzenie i zapobiec drapaniu się u niemowląt:

• Stosowanie wody termalnej: spryskuj podrażnione miejsca wodą termalną, aby uzyskać efekt kojący, a następnie nakładaj preparat nawilżający.
• Kojące działanie zimna: zimno może pomóc złagodzić swędzenie. Rozważ zastosowanie kompresu ze schłodzonej wody termalnej lub chłodzącego okładu żelowego w celu uzyskania doraźnej ulgi.
• Zakładanie bawełnianych rękawiczek na noc: w przypadku niemowląt, które drapią się podczas snu, warto rozważyć używanie bawełnianych rękawiczek. Może to pomóc zapobiec przypadkowemu drapaniu i ograniczyć nasilanie się swędzenia.
• Obcinanie paznokci na krótko: Utrzymywanie u dziecka krótkich i gładkich paznokci może zapobiec przypadkowemu zadrapaniu.
• Przygotowywanie się na noc: stosuj emolient przed położeniem dziecka spać, aby zmniejszyć swędzenie. Łóżeczko niemowlęcia powinno być wyposażone w miękką bawełnianą pościel, a sypialnia powinna mieć temperaturę około 18°C i być dobrze wentylowana.