Kontaktowe zapalenie skóry o podłożu uczuleniowym lub wywołane czynnikami drażniącymi: Wszystko, co musisz na ten temat wiedzieć

Poznaj objawy i sposoby leczenia alergicznego kontaktowego zapalenia skóry lub kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia. Porady ekspertów, które pomogą ukoić skórę.

eczema-contact-allergy-wrist

Spis treści

Czym jest kontaktowe zapalenie skóry?

Dwa rodzaje kontaktowego zapalenia skóry: alergiczne lub z podrażnienia¹ ²

Kontaktowe zapalenie skóry (egzema kontaktowa), występuje w dwóch postaciach:
 - Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry występuje w przypadku rozwinięcia się wrażliwości na alergennad po wielokrotnej ekspozycji.
 - Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia wynika z bezpośredniego kontaktu z substancją drażniącą, która uszkadza skórę, prowadząc do zapalenia.

Przyczyny kontaktowego zapalenia skóry

Przyczyny alergicznego kontaktowego zapalenia skóry¹ ² 

Do alergenów powodujących alergiczne kontaktowe zapalenie skóry zaliczamy:

eczema-contact-jewellery-neck-wrist

Odzież

Powszechnymi alergenami są nikiel (występujący w biżuterii, zamkach błyskawicznych, guzikach), barwniki i farby (tekstylia), skóra i kleje (buty).

 

Kosmetyki

Farby, lakiery do włosów, lakiery do paznokci, dezodoranty, balsamy i kosmetyki do makijażu często zawierają konserwanty, barwniki i substancje zapachowe, które mogą powodować alergie.

eczema-gentle-cleansers-oil
dermocorticoids-eczema-treatment

Produkty do pielęgnacji skóry

Kremy i żele do stosowania miejscowego (antybiotyki, leki przeciwzapalne), środki antyseptyczne i opatrunki mogą uczulać.

 

Alergeny w miejscu pracy

Lateks, żywice epoksydowe lub substancje chemiczne występują w określonych środowiskach pracy: ochrona zdrowia, fryzjerstwo, kosmetyka, budownictwo, sprzątanie, rolnictwo itp.

eczema-parfume-cause

Fotoalergeny

Substancje te mogą wywołać reakcję alergiczną w kontakcie ze skórą pod wpływem promieni UV (filtry przeciwsłoneczne, perfumy, leki).

Przyczyny kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia [1]

Czynniki drażniące mogą mieć charakter fizyczny (powtarzające się tarcie, otarcia, ścisk) lub chemiczny (detergenty, kwasy).

Stopień nasilenia objawów kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia zależy od czynników takich jak:
- Ilość i stężenie substancji drażniącej.
- Czas trwania i częstotliwość narażenia.
- Typ skóry (sucha, cienka, tłusta itp.)
- Wcześniejsze choroby skóry (istniejące atopowe zapalenie skóry, urazy i rany).
- Środowisko (skrajne temperatury, wilgotność) może nasilać objawy.

Jakie są objawy kontaktowego zapalenia skóry? ¹ ²

Objawy fazy ostrej

W fazie ostrej kontaktowe zapalenie skóry charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry i suchymi plamami, które powodują intensywne swędzenie (świąd). Na zmianach skórnych znajdują się wypełnione przezroczystym płynem pęcherzyki, które pękają i sączą się, szczególnie po zadrapaniu. Zmiany te występują w miejscu bezpośredniego kontaktu z alergenem, ale czasami mogą się rozprzestrzeniać. Na wrażliwych obszarach, takie jak powieki, twarz lub narządy płciowe, może również występować obrzęk (opuchlizna).

Objawy fazy podostrej i przewlekłej

Faza podostra charakteryzuje się tworzeniem się strupów, łuszczeniem i przebarwieniami skóry. Faza przewlekła charakteryzuje się liszajowaceniem: skóra grubieje i staje się szorstka. Objawy najczęscueh występują na rękach, które są .

Rozróżnice między alergicznym a podrażnieniowym kontaktowym zapaleniem skóry

Badanie zmian nie wystarczy, aby odróżnić alergię od podrażnienia od alergii kontakowej, ale ich objawy mogą być różne:
- Alergia zazwyczaj objawia się znacznym swędzeniem. Objawy kontaktowego zapalenia skóry wywołanego czynnikami drażniącymi to głównie uczucie pieczenia, mrowienia i ból.
- W przypadku podrażnienia objawy pojawiają się szybko. W przebiegu alergicznego kontaktowego zapalenia skóry zmiany pojawiają się od 1 do 3 dni po ekspozycji na alergen, w przypadku powtarzającej się ekspozycji. 
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry goi się wolniej niż z podrażnienia.

Jak wygląda diagnostyka kontaktowego zapalenia skóry?

Wywiad i badanie lekarskie

Aby diagnozęować kontaktowego zapalenia skórypostawić, lekarz przeprowadzi wywiad z pacjentem: czas wystąpienia, umiejscowienie i możliwe czynniki wywołujące. Przeprowadzi również badanie skóry. Szczegółowe pytania dotyczące środowiska pracy, hobby, stosowanych produktów do pielęgnacji skóry oraz stylu życia pomogą zidentyfikować potencjalne alergeny lub czynniki drażniące.

Ocena alergologiczna

Testy płatkowe służą do potwierdzenia diagnozy poprzez identyfikację alergenów odpowiedzialnych zauczulenie. Lekarz nakłada płatki z niewielkimi ilościami potencjalnych alergenów na skórę, zwykle na plecach. Następnie bada reakcję alergiczną skóry na te substancje po 48 godzinach, aby wykryć opóźnione reakcje alergiczne.

Jak odróżnić kontaktowe zapalenie skóry od atopowego zapalenia skóry? ¹ ² ³ ⁴

Odróżnienie kontaktowego zapalenia skóry od atopowego zapalenia skóry może być trudne, ponieważ ich objawy są zbliżone. Są jednak charakterystyczne różnice.

Czynniki wyzwalające i umiejscowienie zmian skórnych

Kontaktowe zapalenie skóry jest zwykle spowodowane ekspozycją na określoną substancję i ogranicza się do obszaru kontaktu (ręce, twarz, szyja). Występuje głównie u dorosłych.
Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą, w której występują naprzemiennie okresy zaostrzeń i remisji. Zazwyczaj występuje u niemowląt i często współistnieje z innymi chorobami atopowymi, takimi jak astma i alergiczny nieżyt nosa. Zmiany są zwykle zlokalizowane na zgięciach (łokcie, kolana), policzkach i szyi.

Testy diagnostyczne

Testy alergiczne mogą zidentyfikować alergeny w kontaktowym zapaleniu skóry.
Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry jest zwykle oceną kliniczną (atopia i związane choroby atopowe w wywiadzie rodzinnym). Czasami konieczne jest wykonanie testów alergologicznych takich jak oznaczenie stężenia przeciwciał swoistych IgE we krwi.

Jak leczyć kontaktowe zapalenie skóry?¹ ³

Unikanie alergenów i czynników drażniących

Pierwszym krokiem w leczeniu kontaktowego zapalenia skóry jest unikanie substancji wywołujących, co może wymagać zmiany trybu życia (produkty do pielęgnacji skóry, praktyki zawodowe, hobby i środowisko domowe).

Kortykosteroidy do stosowania miejscowego

miejscowym leczeniu zapalenia skóryW są stosowane kortykosterydy w celu zmniejszenia objawów stanu zapalnego i swędzenia.

Leczenie ogólnoustrojowe

W ciężkich przypadkach lekarz może przepisać doustne kortykosterydy lub retinoidy. W złagodzeniu intensywnego świądu pomóc mogą również leki przeciwhistaminowe.

Zapobieganie kontaktowemu zapaleniu skóry¹ ⁵

Unikaj kontaktu skóry z alergenami i substancjami drażniącymi

Identyfikacja konkretnych alergenów i czynników drażniących ma kluczowe znaczenie. Zapobieganie kontaktowemu zapaleniu skóry wymaga odpowiedniej pielęgnacji skóry, np. stosowania produktów hipoalergicznych.

Wskazówki dla ochrony skóry

Ochrona skóry jest kluczowym krokiem w zapobieganiu kontaktowemu zapaleniu skóry:

- Ogranicz kontakt skóry z wilgocią.

- Po kontakcie z alergenami lub substancjami drażniącymi umyj ręce letnią wodą i niezawierającym mydła produktem myjącym, spłucz i dokładnie osusz.

- Regularnie stosuj emolienty w celuwłaściwego nawilżenia skóry i wzmocnienia bariery ochronnej skóry.

- Wybieraj produkty hipoalergiczne i bezzapachowe.

- Jeśli uniknięcie czynników drażniących jest niemożliwe, używaj rękawiczek ochronnych.

References   

1. Litchman G, Nair PA, Atwater AR, et al. Contact Dermatitis. National Library of Medicine. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] 
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459230/
2. L’Assurance Maladie. Comprendre l’eczéma de contact. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-contact/reconnaitre-eczema-contact
3. L’Assurance Maladie. La consultation et le traitement en cas d'eczéma de contact. Ameli.fr. 2023 Oct. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-contact/consultation-traitement
4. L’Assurance Maladie. Eczéma ou dermatite atopique : causes, symptômes et évolution. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/reconnaitre-eczema-atoiique
5. L’Assurance Maladie. Prévenir les récidives de l’eczéma de contact. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-contact/prevention-recidives

powrót do góry