Egzema na ramionach i łokciach: kontrola objawów i pielęgnacja skóry na zgięciach

Atopowe zapalenie skóry

Skuteczne strategie leczenia egzemy na ramionach i łokciach, ze szczególnym uwzględnieniem pielęgnacji skóry w zgięciach. Praktyczne wskazówki dotyczące leczenia objawów i poprawy zdrowia skóry

Czym jest egzema na ramionach i łokciach? 

Egzema to powszechny stan zapalny skóry cechujący się suchością skóry, swędzeniem i typowymi objawami egzemy (czerwone plamy, pęcherze, wysięk i strupy). Egzema na ramionach może pojawić się w każdym wieku i dotyczy skóry w miejscach zgięć, łokci i nadgarstków. 
Egzema na ramionach i łokciach często pojawia się podczas atopowego zapalenia skóry, ale może również pojawić się w wyniku kontaktowego zapalenia skóry.

Jakie są możliwe przyczyny egzemy na ramionach i łokciach?

eczema-genetic-factor-atopic-dermatitis

Przyczyny genetyczne, immunologiczne i związane ze stanem skóry

Egzema na ramionach i łokciach może być związana z czynnikami genetycznymi, szczególnie w przypadkach atopowego zapalenia skóry przy rodzinnej skłonności do alergii i chorób atopowych. Powoduje to dysfunkcje bariery skórnej, czyniąc ją przepuszczalną dla alergenów i czynników drażniących. Dochodzi wówczas do nadmiernej reakcji alergicznej układu odpornościowego, co powoduje objawy egzemy ramion.

Czynniki środowiskowe i egzogeniczne

Czynniki środowiskowe takie jak alergeny unoszące się w powietrzu (pyłki, roztocza kurzu, sierść zwierząt) i zanieczyszczenia, chemiczne czynniki drażniące, warunki atmosferyczne, nieodpowiednie nawyki higieniczne lub określone alergeny pokarmowe mogą wywoływać lub nasilać egzemę w zgięciach ramion i na łokciach.

eczema-environment-influence

Rodzaje egzemy, które mogą wystąpić na ramionach i w zgięciach

eczema-atopic-dermatitis-arm-child

Atopowe zapalenie skóry na ramionach

Atopowe zapalenie skóry, najbardziej rozpowszechniona odmiana egzemy, zwykle rozpoczyna się w dzieciństwie. Do jego cech charakterystycznych należą: suchość skóry, uporczywe swędzenie i widoczne zmiany skórne, które rozwijają się w schemacie charakteryzującym się okresowymi zaostrzeniami. 

Egzema kontaktowa na ramionach

Egzema kontaktowa może wystąpić na ramionach, choć zdarza się to rzadziej niż w przypadku dłoni. Egzema kontaktowa powodowana jest reakcją na alergen lub substancję drażniącą w bezpośrednim kontakcie ze skórą, a objawia się wysypką bezpośrednio na narażonym obszarze. Jest to reakcja powszechna na nadgarstkach, na których materiał (skóra, nikiel, chrom, kleje) noszonych bransoletek może wywołać różne alergie

eczema-contact-arm-wrist
eczema-nummular-red-patches-child

Wyprysk pieniążkowaty

Na ramionach i łokciach często występuje wyprysk pieniążkowaty. Ma ona postać dobrze odgraniczonych okrągłych zmian. Jej dokładne przyczyny wciąż nie zostały dobrze poznane, ale określono kilka czynników wyzwalających, takich jak urazy i infekcje.

Jak rozpoznać egzemę na ramionach i łokciach?

Wywiad chorobowy i badanie przedmiotowe

Podczas diagnostyki lekarz pyta o występowanie w rodzinie chorób alergicznych i atopowego zapalenia skóry oraz o narażenie na potencjalne alergeny lub czynniki drażniące. Jest oceniany jest styl życia i czynniki środowiskowe. 
Następnie lekarz bada wygląd, lokalizację i charakterystykę zmian skórnych. Rozmieszczenie egzemy w zgięciach i na pozostałej części ciała stamowi istotny element oceny diagnostycznej..

Testy skórne

W celu potwierdzenia alergii kontaktowej można przeprowadzić testy alergologiczne, takie jak testy płatkowe.

Inne testy

W szczególnych wypadkach konieczne mogą być inne badania, takie jak oznaczenie stężenia IgE we krwi, badanie pod kątem infekcji skóry lub biopsja skóry.

Egzema na ramionach i łokciach u dzieci i dorosłych

atopic-eczema-arm-infant

Egzema u niemowląt i dzieci poniżej 2. roku życia

Objawy egzemy  u niemowląt zwykle pojawiają się na powierzchni skóry w zgięciach(zewnętrznej stronie) ramion i łokci. Egzema atopowa występuje również na twarzy, fałdach szyi, skórze głowy i nóg. 
Zmiany charakteryzują się zaczerwienieniem, pęcherzami, wysiękiem i strupami. Mogą one powodować dyskomfort i zakłócać sen.

Egzema u dzieci w wieku od 2 do 12 lat

W miarę dorastania, objawy egzemy zmieniają lokalizację na wewnętrzne zgięcia ramion, łokci i nadgarstków. Pojawiają się również na kolanach, kostkach i szyi. 
Skórna z egzemą staje się bardziej sucha i mniej wysiękowa. Niektóre obszary skóry grubieją (liszajowacenie), przybierając białawy, łuszczący się wygląd. Często występują przeczosy, wywołane drapaniem i nadkażenia.

eczema-arm-fold-scratch-child
eczema-dry-skin-dexeryl

Egzema u dorosłych i nastolatków

Egzema na ramionach u dorosłych występuje głównie na skóre w zgięciach łokci. Zmiany występują również na dłoniach, zagłębieniu podkolanowym (za kolanem) oraz na twarzy. 
Skóra może być bardzo sucha z przewlekłymi zmianami liszajowatymi spowodowanymi drapaniem oraz zwiększonym ryzykiem pęknięć i nadkażenia skóry. Przewlekły charakter choroby może znacząco wpływać na jakość życia, snu i zdrowia psychicznego.

Skuteczne metody leczenia egzemy ramion

Nawilżanie i pielęgnacja miejscowa

Codziennie nawilżanie skóry emolientami przywraca barierę ochronną skóry i zmniejsza suchość, swędzenie i łuszczenie. Należy je stosować na całym ciele dwa razy dziennie.

Leczenie miejscowe

Kortykosteroidy do stosowania miejscowego stanowią leki pierwszego wyboru w leczeniu zaostrzeń egzemy. Zmniejszają one stan zapalny i swędzenie.
W przypadkach, w których miejscowo stosowane kortykosteroidy są przeciwwskazane, lekarz może przepisać inhibitory kalcyneuryny do stosowania miejscowego (np. takrolimus).

Leczenie ogólnoustrojowe

Jest wskazane w przypadku ciężkich zaostrzeń egzemy, która jest oporna na leczenie miejscowe. Należą do nich fototerapia, inhibitory kinaz janusowych, cyklosporyna i przeciwciała monoklonalne.

Profilaktyka i pielęgnacja skóry w przypadku egzemy ramion

Oto kilka wskazówek dotyczących codziennej pielęgnacji skóry iprofilaktyki egzemy:

Unikanie czynników drażniących i alergenów

  • Ogranicznarażenie na alergeny środowiskowe takie jak kurz, zanieczyszczenia i pyłki. W domu utrzymuj niską temperaturę i regularnie wietrz. 
  • Unikaj długotrwałego kontaktu z wodą i przebywania w wilgotnych środowiskach. W razie potrzeby noś rękawiczki ochronne. 
  • Wybieraj odzież wykonaną z naturalnych włókien (bawełna, len) i unikaj drażniących tkanin (wełna, syntetyki). 
  • Dbaj o dokładne płukanie prania i unikaj płynów do płukania tkanin.

 

Delikatna higiena i odpowiednia pielęgnacja skóry

  • Bierz krótkie kąpiele lub prysznice w letniej wodzie, aby uniknąć wysuszania skóry. 
  • Delikatnie osuszaj skórę poprzez poklepywanie, bez pocierania. 
  • Używaj łagodnych, hipoalergicznych środków czyszczących niezawierających mydła, aby zmniejszyć ryzyko podrażnień i alergii.
     

Regularne nawilżanie

Stosuj emolient dwa razy dziennie, zwłaszcza po prysznicu lub kąpieli, gdy skóra jest jeszcze lekko wilgotna, a także zwiększaj nawilżenie skóry zimą, szczególnie podczas mroźnej i suchej pogody. Wybieraj emolienty o prostej formule, niezawierające alergenów i o dużej zawartości lipidów.

Kontrola stresu

Stres jest częstym czynnikiem wywołującym egzemę u dorosłych. Aby temu zapobiec, praktykuj relaksację (medytacja, joga, sofrologia).

Wskazówki pomagające zapobiegać zaostrzeniom

  • Czynniki środowiskowe

    Czynniki środowiskowe

  • Nawilżanie skóry

    Nawilżanie skóry

  • Odzież z tkanin naturalnych

    Odzież z tkanin naturalnych

  • - Wytrzyj skórę do sucha

    - Wytrzyj skórę do sucha

  • Używaj łagodnych środków myjących

    Używaj łagodnych środków myjących

  • Kontrola stresu

    Kontrola stresu

    References: 

    1. Nemeth V, Evans J. Eczema. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538209/ 
    2. Kolb L, Ferrer-Bruker SJ. Atopic Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/ 
    3. Litchman G, Nair PA, Atwater AR, et al. Contact Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459230/ 
    4. Robinson CA, Love LW, Farci F. Nummular Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan; 2022 Oct. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK565878/ 
    5. Lyons JJ, Milner JD, Stone KD. Atopic dermatitis in children: clinical features, pathophysiology, and treatment. Immunol Allergy Clin North Am. 2015 Feb;35(1):161-83. 
    6. Wollenberg A and al. European guideline (EuroGuiDerm) on atopic eczema - part II: non-systemic treatments and treatment recommendations for special AE patient populations. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2022 Nov;36(11):1904-1926.