- TWOJA SKÓRA
-
NASZE PRODUKTY
Dexeryl wesprze Twoją suchą skórę na co dzień
- WYNIKI BADAŃ
- O MARCE DEXERYL
Dexeryl wesprze Twoją suchą skórę na co dzień
Poznaj podstawy zapalenia skóry dłoni i nadgarstków, od objawów i przyczyn po skuteczne leczenie i strategie codziennej pielęgnacji
Spis treści
Zapalenie skóry rąk jest niejednorodnym schorzeniem obejmującym wszystkie rodzaje egzemy umiejscowione na dłoniach i nadgarstkach, które mają różne przyczyny, formy kliniczne i czas trwania [1]. Schorzenie to dotyka 9,1% populacji ogólnej [2].
Jako przewlekła zapalna choroba skóry, zapalenie skóry może znacząco wpływać na jakość codziennego życia, ponieważ jego objawy często zakłócają czynności manualne i wpływają na życie zawodowe, towarzyskie i rodzinne, sen oraz dobre samopoczucie [1,2].
Zapalenie skóry rąk jest często wywoływane lub pogarszane przez czynniki zawodowe, często dotykając osoby czynne zawodowo lub dzieci [1].
Zgodnie z definicją, ostre zapalenie skóry rąk trwa poniżej trzech miesięcy i nie występuje częściej niż raz w roku, podczas gdy przewlekłe zapalenie skóry trwa powyżej trzech miesięcy lub występuje dwa lub więcej razy w roku [1,2].
Objawy zapalenia skóry dłoni różnią się w zależności od stadium choroby:
- W fazie ostrej skóra może wykazywać zaczerwienienie, obrzęk, plamki, grudki, pęcherzyki, wysięk i strupy.
- W fazie przewlekłej, główne objawy to łuszczenie, hiperkeratoza (zgrubienie zewnętrznej warstwy skóry), liszajowacenie i pęknięcia.
Zmianom tym towarzyszą subiektywne objawy, takie jak swędzenie, pieczenie, ból, zaburzenia snu i nastroju. Ponadto wygląd określonych zmian (łuski, nadmierne rogowacenie, pęcherzyki) może powodować zawstydzenie, a nawet prowadzić do problemów towarzyskich lub psychologicznych.
Przyczyny zapalenia skóry dłoni i nadgarstków są wieloczynnikowe i złożone.
Przyczyny zapalenia skóry rąk mogą być związane z indywidualnymi czynnikami powodującymi zmiany w barierze ochronnej skóry, czyniąc ją przepuszczalną dla czynników alergizujących i drażniących i prowadząc do nieprawidłowych reakcji immunologicznych. Osoby z atopowym zapaleniem skóry, szczególnie osoby z mutacjami genu filagryny, są bardziej narażone na rozwój zapalenia skóry dłoni.
Czynniki środowiskowe, takie jak kontakt z wodą, praca w wilgotnym środowisku oraz podrażnienia fizyczne lub chemiczne mogą wywoływać lub nasilać objawy zapalenia skóry dłoni. Dodatkowymi czynnikami są zimne i suche warunki atmosferyczne, a także niska wilgotność w pomieszczeniach. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia może sprzyjać alergicznemu zapaleniu skóry poprzez zwiększenie przepuszczalności skóry dla alergenów.
Lekarz musi zebrać wywiad medyczny, sprawdzić narażenie osobiste i zawodowe oraz zbadać dłonie i resztę skóry.
Testy płatkowe lub testy naskórkowe pomagają zidentyfikować alergie i zdiagnozować alergiczną egzemę kontaktową. Lekarze wykonują je w następujących wypadkach:
Testy te identyfikują alergeny w pokrzywce i proteinowym kontaktowym zapaleniu skóry.
Czasami zdiagnozowanie zapalenia skóry dłoni może wymagać dodatkowych badań (badania przesiewowe w kierunku infekcji, biopsje skóry).
Objawy i postacie kliniczne zapalenia skóry rąk nie odzwierciedlają przyczyn choroby. Dlatego do jego klasyfikowania lekarze stosują przyczyny zapalenia skóry i opis objawów.
W celu scharakteryzowania zapalenia skóry konieczne może być postawienie kilku diagnoz cząstkowych. Mogą się one zmieniać w miarę upływu czasu.
Najczęstsza forma zapalenie skóry rąk, podrażnieniowe zapalenie skóry, jest związana z narażeniem na domowe lub zawodowe czynniki drażniące. Objawy są zazwyczaj zlokalizowane na grzbietach palców i dłoni.
Ten rodzaj zapalenia skóry jest związany z narażeniem na czynniki alergizujące. Objawy alergicznego zapalenia skóry zwykle dotyczą opuszek palców lub dłoni.
Atopowe zapalenie skóry dłoni zwykle rozpoczyna się w dzieciństwie i dotyka grzbietów dłoni, nadgarstków, dłoni i przestrzeni między palcami.
Ten rodzaj zapalenia skóry, spowodowany ekspozycją na białko, zaczyna się od pojawienia się wykwitów podobnych do pokrzywki w narażonych obszarach, które mogą następnie się rozprzestrzeniać.
Charakteryzuje się zgrubiałą skórą, pęknięciami i bólem, przy łagodnym swędzeniu. Dotyka głównie dłoni.
Dyshidroza to rodzaj egzemy dotykającej palców i dłoni i charakteryzującej się cyklicznymi wykwitami z licznymi pęcherzykami i znacznym swędzeniem.
Często związane z egzemą atopową, pieniążkowate zapalenie skóry zwykle dotyka grzbietów dłoni i cechuje się suchą skórą i znacznym swędzeniem.
Ten rodzaj zapalenia skóry dotyka przede wszystkim opuszek palców i cechuje je cieńsza skórą, ból i niewielkie swędzenie.
Leczenie zapalenia skóry dłoni obejmuje identyfikację i unikanie czynników środowiskowych (alergenów, substancji drażniących, białek). Leczenie należy dostosować do stadium choroby, jej przyczyn, morfologii i lokalizacji. Niezbędne jest wyeliminowanie emolientów zawierających substancje alergizujące.
Nawilżanie i pielęgnacja skóry za pomocą emolientów pomaga odbudować i utrzymać barierę ochronną skóry. Wybór emolientu powinien uwzględniać indywidualne preferencje przy jednoczesnym unikaniu alergenów.
Kortykosteroidy, stosowane raz dziennie, są pierwszym krótkoterminowym leczeniem zapalenia skóry. Długotrwałe stosowanie przerywane można rozważyć w przypadku leczenia podtrzymującego.
W przypadku nieskuteczności kortykosteroidów miejscowych lub działań niepożądanych (zwłaszcza ścienienia skóry) stosowane mogą być takrolimus i/lub pimekrolimus.
U dorosłych z przewlekłym zapaleniem skóry opornym na kortykosteroidy zastosowana może zostać fototerapia.
Jest ono przepisywane w niektórych przypadkach:
Codzienna kontrola zapalenia skóry dłoni obejmuje środki zapobiegawcze, praktyczne porady i dostosowaną pielęgnację skóry. Podstawą zapobiegania zapaleniu skóry jest unikanie domowych i zawodowych czynników środowiskowych.
Zapobieganie zapaleniu skóry dłoni należy zatem rozpocząć w szkole, zwracając szczególną uwagę na dzieci z zaburzeniami atopowymi, u których prawdopodobieństwo wystąpienia egzemy dłoni w późniejszym okresie życia jest większe [3]
Profilaktyka zawodowa w środowiskach wysokiego ryzyka (fryzjerzy, opiekunowie medyczni, metalowcy itp.) ma kluczowe znaczenie. Obejmuje ona zapobieganie narażeniu na działanie substancji drażniących, szkolenie w zakresie właściwych zachowań ochronnych i stosowanie sprzętu ochronnego. Należy na przykład unikać noszenia pierścionków podczas pracy w mokrych warunkach.
Oto kilka praktycznych wskazówek dotyczących mycia rąk, które są niezbędne do usunięcia szkodliwych substancji, ale które mogą przyczyniać się do zapalenia skóry, jeśli są stosowane zbyt często:
Do pracy na mokro i przy kontakt z substancjami drażniącymi niezbędne jest używanie rękawic ochronnych. Wybieraj odpowiednie rękawice i utrzymuj je w stanie nienaruszonym, czystym i suchym. Używanie rękawic powinno być ograniczone w czasie, aby zmniejszyć ryzyko zapalenia skóry podrażnienia, spowodowanego tarciem i potem.
Kilka razy dziennie nakładaj emolienty na całe dłonie, w tym na skórę między palcami, opuszki palców i grzbiety dłoni. Używaj bezzapachowego, bogatego w lipidy kremu zmiękczającego w celu optymalnego nawilżenia, szczególnie przed snem.
Źródła:
1. Agner T., Elsner P. Hand eczema: epidemiology, prognosis and prevention. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2020 Jan;34 Suppl 1:4-12.
2. Thyssen J.P. et al. Guidelines for diagnosis, prevention, and treatment of hand eczema. Contact Dermatitis. 2022 May;86(5):357-378.
3. Silvestre Salvador J.F. et al. Guidelines for the Diagnosis, Treatment, and Prevention of Hand Eczema. Actas Dermosifiliogr (Engl Ed). 2020 Jan 2;111(1):26-40.
