Jak postępować z egzemą na twarzy?

Egzemę twarzy można rozpoznać po charakterystycznych czerwonych i swędzących plamach. Poznaj skuteczne strategie pielęgnacyjne które pomogą w zachowaniu zdrowej skóry twarzy.

eczema-face-patches-baby

Spis treści

Charakterystyczne objawy egzemy twarzy¹ ² ³ ⁴

Objawy atopowego zapalenia skóry twarzy są specyficzne w różnych okresach życia.

eczema-face-dermatitis-atopic-baby

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt

U niemowląt objawy egzemy twarzy pojawiają się przede wszystkim na wypukłych obszarach twarzy (czoło, policzki, podbródek), zazwyczaj z pominięciem nosa. Zmianyzapalene skóry twarzy u niemowląt są suche, łuszczące się, czerwone, z sączącymi, popękanymi fałdami za uszami i pod uszami.
 

Egzema twarzy u dzieci

U dzieci w wieku powyżej dwóch lat zapalenie skóry twarzy jest mniej powszechne. Zmiany mogą być zgrubiałe i białawe i powodują intensywne swędzenie. Typowe objawy obejmują pomarszczone fałdy pod dolnymi powiekami (objaw Dennie-Morgana) i częste zajęcie skóry wokół ust. _x000B_Dzieci mają tendencję do drapania zmian o charakterze egzemy na twarzy, a skóra w tych miejscach może być zaczerwieniona z odczynem zapalnym. Mogą wystąpić powikłania, takie jak swędzące zmiany i liszajec (nadkażenie bakteryjne). 

eczema-face-dermatitis-atopic-child
Woman with eczema on the face

Egzema twarzy u dorosłych i młodzieży

Egzema twarzy u dorosłych i nastolatków często objawia się suchą, szorstką, zgrubiałą skórą. Przewlekły stan zapalny, okresowe zaostrzenia i stałe drapanie zmian mogą prowadzić do wyraźnych zmarszczek i zmian koloru skóry.

Poznanie przyczyn egzemy twarzy

Przyczyny atopowego zapalenia skóry¹ ²

przyczyn egzemy atopowej na twarzyDo należą czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe. Mutacje genetyczne powodują zaburzenia bariery ochronnej skóry, prowadząc do nadmiernej utraty wody i zwiększonej przepuszczalności skóry dla alergenów i czynników drażniących. Za wystąpienie egzemy odpowiada nadmierna reakcja immunologiczna na czynniki środowiskowe.

Egzema na twarzy a egzema na ciele³

Brak równowagi flory bakteryjnej na skórze twarzy

Atopowe zapalenie skóry wpływa narównowagę flory bakteryjnej na twarzy, zwiększając liczbę szkodliwych bakterii, takich jak gronkowiec złocisty (Staphylococcus Aureus), i zmniejszając liczbę korzystnych bakterii, takich jak Propionibacterium acnes. Ten brak równowagi wywołuje częstsze występowanie stanów zapalnych na skórze twarzy niż na ciele.

Anomalie filagryny

Filagryna, białko niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania zewnętrznej warstwy skóry, ma kluczowe znaczenie dla tworzenia naturalnych czynników nawilżających (natural moisturizing factors, ang. NMF). W przypadku egzemy, zwłaszcza egzemy twarzy, występują zaburzenia filagryny:

  • Do pierwszego roku życia skóra na policzkach zawiera niski poziom NMF, co wyjaśnia zwiększoną częstotliwość występowania zmian wywołanych atopowym zapaleniem skóry w tych okolicach.
  •  Ekspozycja na promieniowanie słoneczne UV zakłóca produkcję NMF z filagryny, co stanowi wyjaśnienie różnicy między egzemą twarzy i ciała.

Narażenie środowiskowe

Skóra twarzy jest bardziej niż skóra ciała narażona na środowiskowe czynniki wywołujące egzemę, takie jak alergeny unoszące się w powietrzu (pyłki, kurz), zanieczyszczenia (zanieczyszczenia atmosferyczne, dym tytoniowy), kosmetyki i promieniowanie UV.

Odróżnianie egzemy twarzy od łuszczycy⁵


    Łuszczyca


Łuszczyca
Egzema

Egzema

Zrozumienie różnicy między egzemą a łuszczycą — w obu przypadkach będącymi przewlekłymi stanami zapalnymi skóry — ma kluczowe znaczenie dla prawidłowej diagnozy i leczenia. Kluczowe różnice:
Wiek w chwili wystąpienia choroby: Atopowe zapalenie skóry zwykle rozpoczyna się w dzieciństwie, w przeciwieństwie do łuszczycy, która może pojawić się w każdym wieku, ale jest szczególnie rozpowszechniona wśród nastolatków i młodych dorosłych.

Charakterystyka zmian: Zmiany wywołane atopowym zapaleniem skóry to rozległe, czerwone plamy z drobnymi, suchymi łuskami. Z kolei łuszczyca charakteryzuje się dobrze odgraniczonymi zaczerwienionymi zmianami z wyraźnymi, srebrzystobiałym łuskami. 

Lokalizacja zmian: Egzema twarzy jest często obserwowana u niemowląt i dorosłych i dotyka szczególnie policzków, obszarów wokół oczu i ust. Łuszczyca twarzy występuje stosunkowo rzadko. 

Świąd: Charakterystyczne dla atopowej egzemy twarzy jest intensywne swędzenie, podczas gdy łuszczyca zwykle wiąże się jedynie z minimalnym swędzeniem lub jego brakiem. 

Przyczyny i objawy powiązane : Egzema występuje często u osób z alergiami, czasami towarzyszy jej astma i nieżyt nosa. Łuszczyca, choroba niealergiczna, może powodować

Wyjaśnienie różnic między egzemą twarzy a trądzikiem różowatym⁶

Trądzik różowaty i egzema, choć w obu przypadkach są to przewlekłe stany zapalne skóry, wykazują różne cechy, które są kluczem do ich rozróżnienia:

Charakterystyka zmian: Trądzik różowaty charakteryzuje się sporadycznym zaczerwienieniem głównie na nosie i policzkach, a czasami na czole. Zmiany te mogą obejmować widoczne małe naczynka krwionośne (teleangiektazje), grudki i krosty, podobne do trądziku. W szczególności trądzik różowaty może prowadzić do zgrubienia skóry, zwłaszcza na nosie (guzowatość nosa). 

Lokalizacja zmian: Objawy trądziku różowatego ograniczają się do twarzy, w przeciwieństwie do egzemy, która może pojawić się na różnych częściach ciała. 

Brak swędzenia: Kluczowym czynnikiem różnicującym jest brak swędzenia w trądziku różowatym, podczas gdy świąd jest podstawowym objawem egzemy twarzy. 

Przyczyny i objawy powiązane : W przebiegu trądziku różowatego mogą występować zaburzenia oka (łzawienie lub suchość oczu, mrowienie i swędzenie), a w rzadkich wypadkach może być związany z zaburzeniami neurologicznymi, trawiennymi i sercowo-naczyniowymi. Egzema występuje często w połączeniu z alergią i często jest związana z astmą i alergicznym nieżytem nosa. 

Skuteczna kontrola egzemy twarzy

LEgzema twarzy, szczególnie atopowe zapalenie skóry wymaga specjalistycznej pielęgnacji ze względu na delikatną skórę twarzy, która jest szczególnie narażona na niekorzystne działanie kortykosteroidów do stosowania miejscowego.

Leczenie zaostrzeń egzemy na twarzy² ³ ⁴ ⁷

Leczenie zaostrzeń atopowego zapalenia skóry twarzy wymaga wyłącznie uzasadnionego stosowania kortykosteroidów w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, takiego jak ścienienie skóry i potencjalne długotrwałe uszkodzenia.
Lekarze przepisują kortykosteroidy zazwyczaj: 

  • do krótkotrwałego stosowania, często krócej niż przez dwa tygodnie;
  • o minimalnej sile działania, szczególnie w przypadku okolic oczu; 
  • stosowania raz dziennie bezpośrednio na dotknięte obszary, najlepiej przed snem.

W sytuacjach, w których kortykosteroidy są nieskuteczne lub nieodpowiednie, dermatolog może zalecić alternatywne leczenie miejscowe (inhibitory kalcyneuryny do stosowania miejscowego). Nie powodują one ścienienia skóry, ale mogą zwiększać wrażliwość na światło (fotouczulenie).
W przypadku ciężkich przypadków egzemy stosowane mogą być zaawansowane terapie, takie jak fototerapia, leki immunosupresyjne lub przeciwciała monoklonalne

Pielęgnacja i ochrona skóry twarzy² ³ ⁴ ⁷

Strategie zapobiegania zaostrzeniom egzemy na twarzy

Aby ograniczyć występowanie zaostrzeń, stosuj poniższe praktyki pielęgnacji atopowej skóry twarzy: 

  • Wybieraj łagodne preparaty myjące zamiast tradycyjnego mydła, aby oczyścić skórę i delikatnie usunąć łuski. 
  • Osuszaj skórę poprzez poklepywanie miękkim ręcznikiem, aby uniknąć podrażnień. Nie pocieraj skóry.
  • Unikaj produktów oczyszczających i nawilżających, które zawierają substancje potencjalnie drażniące, takie jak detergenty i substancje zapachowe.
  • Regularnie stosuj prosty w składzie, niedrażniący emolient, co najmniej dwa razy dziennie na całą twarz.
  • Podczas stosowania makijażu staraj się wybierać niedrażniące produkty na bazie minerałów. 
  • Do demakijażu używaj wilgotnego płatka kosmetycznego nasączonego delikatnym środkiem oczyszczającym. Emolienty są równie skuteczne jak kosmetyczne preparaty do demakijażu.⁴

References:   

1. L’Assurance Maladie. Eczéma ou dermatite atopique : causes, symptômes et évolution. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/reconnaitre-eczema-atopique  
2. Nemeth V, Evans J. Eczema. [Updated 2022 Aug 8]. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538209/  
3. Contento M, Maher J, Cline A, Rose S. Why Does Facial Eczema Differ From Body Eczema? J Drugs Dermatol. 2022 Oct 1;21(10):1119-1123. 
4. National Eczema Society. Facial Eczema Factsheet. National Eczema Society. 2022 Aug. [Disponible sur :] https://eczema.org/wp-content/uploads/Facial-eczema-Aug-22.pdf 
5. Barrett M, Luu M. Differential Diagnosis of Atopic Dermatitis. Immunol Allergy Clin North Am. 2017 Feb;37(1):11-34.  
6. Farshchian M, Daveluy S. Rosacea. 2023 Aug 8. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557574/ 
7. L’Assurance Maladie. La consultation et le traitement en cas d'eczéma ou dermatite atopique. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/consultation-traitement   

powrót do góry