Objawy egzemy: Rozpoznawanie i rozumienie
Identyfikacja objawów egzemy w celu dostosowania leczenia. Skuteczne rozwiązania medyczne marki Dexeryl.
Jakie są pierwsze objawy zaostrzenia egzemy?¹ ² ³
Egzema atopowa, czyli atopowe zapalenie skóry, cechuje się cyklicznym, naprzemiennym postępem między nawracającymi fazami zaostrzeń i okresami remisji, w których objawy ustępują lub zanikają.
Podczas zaostrzeń obserwuje się trzy rodzaje objawów
Swędzenie (świąd)
Najczęstszym objawem egzemy jest swędzenie (świąd). Te świadczące o zapaleniu skóry odczucia, o różnym nasileniu, są często bardziej intensywne w nocy. Powtarzające się drapanie z powodu swędzenia może pogorszyć zmiany skórne i zwiększyć ryzyko infekcji.
Zmiany skórne związane z egzemą
Egzema zazwyczaj objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, w tym:
- Zapaleniem z zaczerwienionymi plamami na skórze.
- Te często spuchnięte plamy mają szorstką powierzchnię zwieńczoną małymi, wypełnionymi płynem guzkami (pęcherzykami).
- Pęcherzyki sączą się po spontanicznym pęknięciu i po wyschnięciu tworzą strupy.
Nadmierne rogowacenie naskórka czyli suchość skóry
W przypadku egzemy skóra traci swoje naturalne nawilżenie,co prowadzi do suchej skóry o szorstkiej fakturze, łuszczeniem się,i uczuciem ściągnięcia.
Jak objawy egzemy atopowej zmieniają się w miarę upływu czasu?
Atopowe zapalenie skóry najczęściej pojawia się w pierwszych miesiącach życia. Jest ono wtedy nazywane egzemą niemowlęcą. Następnie występuje w postaci naprzemiennie nawracających okresów zaostrzenia i faz remisji bez objawów. Chociaż czas trwania egzemy atopowej jest różny u różnych osób, wynosząc od kilku miesięcy do kilku lat, w większości wypadków poprawia się wraz z wiekiem, stopniowo zanikając w późnym dzieciństwie. W 50% przypadków zanika przed ukończeniem 5. roku życia, a u większości przed ukończeniem 7. roku życia.
Jednak w niektórych wypadkach objawy atopowego zapalenia skóry powracają w okresie dojrzewania, głównie w okolicach zgięć (takich jak łokcie i kolana), ze zgrubieniem skóry (liszajowacenie) i wyraźną suchością. W około 10 do 15% przypadków egzema atopowa utrzymuje się w wieku dorosłym, prezentując cechy podobne do tych obserwowanych u nastolatków. W rzadkich wypadkach atopowe zapalenie skóry może pojawić się po raz pierwszy w wieku dorosłym.
Czy objawy egzemy są różne w zależności od wieku?
Objawy egzemy mogą znacznie różnić się w zależności od wieku.
Objawy u niemowląt¹ ² ³ ⁴
Objawy egzemy u niemowląt cechują się suchymi, opuchniętymi plamami, zaczerwienienie i pęcherzyki (małe, wypełnione płynem guzki). Te pęcherzyki na powierzchni plam pękają, prowadząc do sączenia, które następnie, po wyschnięciu, tworzy strupy.
U niemowląt zmiany wywołane atopowym zapaleniem skóry są symetryczne i zazwyczaj występują na twarzy (policzki, czoło, podbródek, z wyjątkiem nosa), fałdach szyi, fałdach uszu, skórze głowy i prostownikach stawów (nadgarstki, łokcie, kostki, kolana). Okolice pieluszki są rzadko zajęte, ale ten obszar jest wrażliwy na inne rodzaje egzemy (kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, łojotokowe zapalenie skóry).
Swędzenie u niemowląt może objawiać się zakłóceniami snu, niepokojem i pocieraniem policzków o pościel.
Objawy egzemy u dzieci¹ ² ³
W miarę wzrostu dziecka zmiany stają się bardziej zlokalizowane, mniej sączące i bardziej suche. Świąd jest często bardzo intensywny, co powoduje ryzyko drapania zmian, grożąc miejscowymi powikłaniami infekcyjnymi.
Objawy są mniej wyraźne na twarzy i mają tendencję do większej intensywności w fałdach zgięciowych (przednia powierzchnia łokci, tylna powierzchnia kolan). Dolne powieki są często ciemniejsze i zgrubiałe, z widocznymi fałdami (objaw Dennie-Morgana). Zmiany mogą również obejmować obszar wokół ust.
Objawy egzemy u dorosłych² ³ ⁵
U dorosłych, przewlekłe zmiany stają się grube z wyraźnymi oznakami skórnymi (liszajowacenie) i zwykle dominują na dłoniach. Są one również umiejscowione po wewnętrznej stronie łokci i w dole podkolanowym (za kolanami).
Ponieważ egzema atopowa jest chorobą przewlekłą, w której na przemian występują zaostrzenia i remisje, może ona pogarszać jakość życia i mieć znaczący wpływ psychologiczny na dorosłych, w tym powodować zaburzenia snu i objawy lęku lub depresji.
Czy objawy egzemy są poważne?
Choć egzema to stan powodujący dyskomfort, objawy egzemy zazwyczaj nie są uważane za poważne. Egzema może jednak prowadzić do powikłań i obniżać jakość życia.
Jakie są powikłania egzemy?
Powikłania infekcyjne
Infekcje bakteryjne¹ ² ³
90% pacjentów z atopowym zapaleniem skóry wykazuje nadmierną kolonizację skóry przez gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus) — a bakteria ta występuje tylko u 10% osób bez egzemy. Nasilenie zapalenia skóry jest często proporcjonalne do gęstości występowania gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus) na skórze, z wyższym ryzykiem infekcji (liszajec), szczególnie w przypadku zadrapań i otarć.
Nawracające infekcje wywołane przez gronkowce mogą wymagać leczenia antyseptycznego lub antybiotykowego w celu zmniejszenia obciążenia bakteryjnego skóry.
Infekcje wirusowe¹ ² ³
Wirus opryszczki może powodować ciężką infekcję podczas zaostrzeń zapalenia skóry. Egzema opryszczkowa charakteryzuje się rozległymi pęcherzykami, gorączką i zmęczeniem. Może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie rogówki i spojówki (infekcja oka), zapalenie opon mózgowych lub zapalenie mózgu (infekcja mózgu). Z tego powodu każde dziecko z egzemą powinno unikać bliskiego kontaktu z kimś, kto ma opryszczkę.
Egzema z wirusem Coxsackie to choroba dłoni, stóp i jamy ustnej związana z wirusem Coxsackie A16, występująca u dzieci z atopowym zapaleniem skóry. Charakteryzuje się szeroko rozpowszechnionymi pęcherzykami i otarciami w obszarach dotkniętych atopowym zapaleniem skóry, możliwie z objawami ogólnymi takimi jak gorączka, utrata apetytu i zmęczenie.
Inne rodzaje zapalenia skóry
Kontaktowe zapalenie skóry¹
Osoby z atopowym zapaleniem skóry są bardziej narażone na rozwój egzemy kontaktowej w reakcji na niektóre czynniki drażniące i alergeny, takie jak substancje zapachowe, konserwanty lub niektóre metale.
Przewlekły egzema dłoni [6]
U osób z kontaktowym zapaleniem skóry, które często używają wody i drażniących/alergizujących produktów może rozwinąć się przewlekła egzema dłoni.
Zaburzenia snu i kwestie psychologiczne [1,5]
Intensywne swędzenie może zakłócać sen, prowadząc do zmęczenia, które ma wpływ na naukę i pracę. Stres związany z radzeniem sobie z chorobą przewlekłą może pogorszyć jakość życia i prowadzić do zaburzeń zdrowia psychicznego.
Które objawy egzemy powinny wzbudzić niepokój? ² ³ ⁷
Objawy wymagające konsultacji lekarskiej u niemowląt i dzieci
Niezwłoczna konsultacja z lekarzem jest niezbędna, jeśli zaobserwujesz u dziecka następujące objawy:
- Zmiany w wyglądzie istniejących zmian egzemowych, takie jak pojawienie się nietypowych krost lub strupów, pomimo przestrzegania zaleceń lekarskich.
- Gorączka, zmęczenie lub pogorszenie stanu ogólnego.
- Brak przyrostu masy ciała u dziecka może wskazywać na ukrytą alergię pokarmową.
- Zakłócenia snu.
- Inne objawy atopii, takie jak astma, zapalenie spojówek lub alergiczny nieżyt nosa.
- Współistniejące choroby skóry takie jak świerzb, ospa wietrzna, łojotokowe zapalenie skóry,lub ciemieniucha.
Objawy wymagające konsultacji lekarskiej u dorosłych
Każdy przypadek egzemy atopowej u dorosłych wymaga regularnej kontroli lekarskiej. Porady należy zasięgnąć niezwłocznie, jeśli egzema wpływa na sen, nastrój lub życie towarzyskie.
Jak radzić sobie z objawami egzemy?
Zapobieganie swędzeniu zmian wywołanych egzemą² ³ ⁷ ⁸
Swędzenie, szczególnie w nocy, jest często objawem egzemy mającym największy wpływ na jakość życia. Oto kilka strategii pomagających zapobiegać swędzeniu:
- Nawilżanie skóry: Jest to podstawowy sposób leczenia suchej skóry podczas egzemy. W okresie zaostrzenia nakładaj emolient na całe ciało dwa razy dziennie, najlepiej po prysznicu lub kąpieli. Stosowanie emolientu przed snem utrzymuje skórę nawilżoną przez całą noc, poprawiając komfort i zapobiegając drapaniu się w nocy. Wybierz produkt o prostej formule, wolny od substancji zapachowych i parabenów, o udowodnionej skuteczności i zatwierdzony.
- Unikanie alergenów i czynników drażniących: Dbaj, by dom był wolny od alergenów i substancji drażniących takich jak kurz, roztocza, sierść zwierząt domowych, niektóre rośliny i środki chemiczne.
- Pościel i odzież: Używaj pościeli i ubrań z naturalnych materiałów (bawełna, len). Unikaj syntetycznych i szorstkich materiałów (wełna) i noś luźną bawełnianą bieliznę nocną, aby zmniejszyć podrażnienia skóry.
- Temperatura otoczenia: W domu utrzymuj chłodną temperaturę i dobrą wentylację. Pocenie się może nasilać świąd.
- Zapobieganie drapaniu: Paznokcie obcinaj krótko i dbaj o ich czystość, aby zmniejszyć objawy związane z drapaniem zmian.
- Konsultacja medyczna: Jeśli swędzenie nie ustępuje, skonsultuj się z lekarzem w celu dostosowania leczenia takiego jak kortykosteroidy do stosowania miejscowego.
Często zadawane pytania
Typowe objawy atopowego zapalenia skóry obejmują czerwone plamy, intensywne swędzenie skóry, często na zgięciach łokci, kolan i szyi oraz suchość skóry (nadmierne rogowacenie naskórka). Zmiany mogą sączyć się, tworzyć strupy i z czasem grubieć. U dzieci stan ten może również obejmować twarz, szczególnie policzki i czoło. Objawy mogą mieć różne nasilenie u różnych osób i mogą być nasilane przez czynniki wyzwalające takie jak alergeny, czynniki drażniące skórę, stres i zmiany temperatury.
Jeśli zaobserwujesz czerwone plamy, intensywne swędzenie, czerwone zmiany przypominające egzemę i suchą skórę, prawdopodobnie cierpisz na atopowe zapalenie skóry. Aby mieć pewność, zalecamy skonsultowanie się z lekarzem lub dermatologiem.
References
1.L’Assurance Maladie. Eczéma ou dermatite atopique : causes, symptômes et évolution. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/reconnaitre-eczema-atopique
2. Nemeth V, Evans J. Eczema. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538209/
3. Kolb L, Ferrer-Bruker SJ. Atopic Dermatitis. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan. [Disponible sur :] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448071/
4. Lyons JJ, Milner JD, Stone KD. Atopic dermatitis in children: clinical features, pathophysiology, and treatment. Immunol Allergy Clin North Am. 2015 Feb;35(1):161-83.
5. Arndt J, Smith N, Tausk F. Stress and atopic dermatitis. Curr Allergy Asthma Rep. Juillet 2008;8(4):312-7.
6. Dubin C, Del Duca E, Guttman-Yassky E. Drugs for the Treatment of Chronic Hand Eczema: Successes and Key Challenges. Ther Clin Risk Manag. Décembre 2020;16:1319-1332.
7. L’Assurance Maladie. Que faire et quand consulter. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/que-faire-quand-consulter
8. L’Assurance Maladie. La consultation et le traitement en cas d'eczéma ou dermatite atopique. Ameli.fr. 2023 Sep. [Disponible sur :] https://www.ameli.fr/assure/sante/themes/eczema-atopique/consultation-traitement
- Odkryj Przyczyny egzemy: Dlaczego do niej dochodzi i jak można jej zapobiec?
Przyczyny egzemy: Dlaczego do niej dochodzi i jak można jej zapobiec?
